Dựa vào các bằng chứng khoa học về tác động lâu dài, nguy hại của toxic stress (tạm dịch: căng thẳng độc hại), một nhóm nhỏ các bác sĩ dịch vụ xã hội tiến hành thử nghiệm giúp cải tiến tình trạng bệnh, giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Các phương pháp này có thể mang lại những hiệu quả đột phá.
Nhóm bác sĩ này là những người đứng đầu các tổ chức cung cấp dịch vụ trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi và trẻ mẫu giáo trên toàn quốc, có chung quyết tâm tìm ra những phương pháp hiệu quả hơn. Họ đều là thành viên của Ủy Ban Đổi mới sáng tạo (FOI), Trung tâm Phát triển Trẻ em, là các nhà nghiên cứu, học viên, nhà hoạch định chính sách, nhà từ thiện và chuyên gia trong các hệ thống trên phạm vi khắp Bắc Mỹ.
Ví dụ, một công ty giáo dục mầm non quốc gia đang phát triển và thử nghiệm các phương pháp thực tiễn để thay đổi văn hóa của các chương trình Head Start nhằm giúp ổn định gia đình, tạo thói quen sống tích cực và ngăn chặn những khủng hoảng do nghèo đói. Tại Los Angeles, một mạng lưới các cơ quan đang cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần tại nhà miễn phí và các dịch vụ liên quan nhằm đảm bảo sự gắn bó giữa trẻ em và cha mẹ. Và tại Salem - Ore, một tổ chức phi lợi nhuận trong khu vực đang tích cực xây dựng năng lực chăm sóc cho cha mẹ cũng như các tổ chức địa phương có liên quan đến vấn đề này để hỗ trợ các gia đình.
Lori Levine, người giám sát các Dịch vụ Head Start cho hệ thống Acelero Learning trên toàn quốc cho biết, những kiến thức khoa học về căn bệnh căng thẳng độc hại đang thay đổi nguyên lý làm việc và cách thức họ cung cấp dịch vụ. Các nghiên cứu mang lại cho chúng ta những thông tin mới mẻ, thông qua đó, giúp mọi người hiểu rằng, họ thực sự có thể tác động đến sự phát triển của trẻ em và tạo ra sự khác biệt đáng kể thông qua những hành động cụ thể. Điều đó rất hấp dẫn.
Có nhiều nguyên nhân gây ảnh hưởng tới sức khỏe tâm thần của trẻ em. Theo đó, các nghiên cứu về ảnh hưởng của yếu tố sinh học cho thấy rằng, trong các gia đình thường xuyên có căng thẳng nghiêm trọng, trẻ em cần sự hỗ trợ người chăm sóc để học cách đối phó.
Nếu không, hệ thống phản ứng của cơ thể sẽ luôn kích hoạt ở trạng thái cảnh giác cao độ, có thể dẫn đến căng thẳng độc hại, làm suy yếu cấu trúc não bộ và hệ thống cơ quan trong cơ thể của trẻ, đồng thời gây ra một loạt vấn đề về sức khỏe, học tập và hành vi ở tuổi trưởng thành, bao gồm từ bệnh tinh thần như chứng trầm cảm đang âm thầm giết chết nhiều người hay các bệnh về sức khỏe như bệnh tiểu đường.
1. Hợp tác với các gia đình
Acelero Learning là một tổ chức có trụ sở tại thành phố New York, điều hành các cơ quan cung cấp dịch vụ và trường mầm non Head Start cho hơn 4.000 trẻ em và gia đình có thu nhập thấp từ Nevada đến New Jersey. Trước khi tổ chức Acelero tiếp quản, các dịch vụ, chương trình trên từng là một trong những hoạt động có hiệu quả rất thấp. Hiện tại, theo Levine, khả năng đọc hiểu và làm toán của nhóm trẻ em trong chương trình được cải thiện đáng kể, tốt hơn so với mức nhận thức trung bình của trẻ em đang theo học tại hệ thống mầm non Head Start trên toàn quốc ít nhất 2 lần.
Mặc dù các chương trình Head Start hoạt động hiệu quả trong hỗ trợ giải quyết các tình huống khẩn cấp trong gia đình như thiếu lương thực, mất việc làm hoặc bị cô lập, xa lánh,... nhưng lại chưa quan tâm đúng mức đến các nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng, Levine nhận xét. Đây là cơ hội để các tổ chức này hiểu rằng, họ thực sự có thể tác động đến sự phát triển của trẻ em và điều này sẽ tạo ra những khác biệt đáng kể trong hoạt động của họ.
Bà cho biết, các tổ chức cần xem xét quy luật của các khủng hoảng trong gia đình và những nguyên do khiến họ cần một nơi an trú. Việc này sẽ phần nào giúp xác định các gia đình đang có nhu cầu hỗ trợ cao trong thời gian sớm nhất và đầu tư vào việc đào tạo nhân viên.
Khi phản ứng căng thẳng độc hại xảy ra liên tục có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ trong suốt cuộc đời
Một điểm nhấn lớn khác của Acelero là tạo ra các thói quen đều đặn trong gia đình, tăng cường trang bị cho trẻ các kỹ năng cần thiết tại trường học như cung cấp một môi trường giàu ngôn ngữ, áp dụng các biện pháp kỷ luật tích cực và thiết lập các thói quen gia đình. Các gia đình cần tạo các thói quen như đọc sách cùng nhau mỗi tối, cùng dùng bữa, cho trẻ đi ngủ từ 8 giờ tối để giúp trẻ phát triển khả năng điều chỉnh cảm xúc và khả năng học hỏi, Levine cho hay.
Các hoạt động này được xây dựng dựa trên những nghiên cứu não bộ, Levine nói. Chúng tôi thấy nhiều gia đình có những quy luật, thói quen không nhất quán và chúng tôi có cảm giác rằng điều đó có mối liên hệ với chức năng tự điều chỉnh của trẻ, bà nói. Vì vậy, mục tiêu của chúng tôi là tăng cường khả năng điều chỉnh của không chỉ trẻ em mà còn của cha mẹ và các bảo mẫu của trẻ.
2. Mạng lưới chăm sóc rộng rãi
Ở Los Angeles, ý tưởng về Mạng lưới Trẻ sơ sinh và Gia đình Westside (WIN) đã được khởi xướng bởi những người lãnh đạo của một số tổ chức dịch vụ y tế và xã hội lâu đời cũng như một số nhà tài trợ. Họ nhận thấy những ảnh hưởng của căng thẳng độc hại đối với trẻ em và các bậc cha mẹ nhưng chưa thiết lập được cơ chế để giải quyết các vấn đề như: Làm thế nào để phòng khám sức khỏe có thể giúp đỡ một đứa trẻ chín tháng tuổi mắc triệu chứng trầm cảm? Làm thế nào giáo viên có thể đối phó với trẻ mẫu giáo nghịch ngợm ném ghế xung quanh lớp?
Anna Henderson, giám đốc sáng lập WIN cho biết, nhiều bậc cha mẹ đã từng bị lạm dụng về thể xác, tình dục hoặc tinh thần khi còn nhỏ và họ đang phải vật lộn để nuôi dạy con cái mình dưới “cái bóng” của những tổn thương. Về cơ bản, họ phải tự vật lộn với nhiều vấn đề như không có khả năng kiểm soát cảm xúc, khả năng tự điều chỉnh, tự phản ánh và thiếu tính linh hoạt nhận thức mà họ cần để cung cấp một môi trường tích cực hoặc hình thành các mối quan hệ yêu thương, hòa hợp với con cái, bởi vì họ chưa từng được trải nghiệm điều này.
Những sự việc xảy ra trong thời thơ ấu của cha mẹ có thể ảnh hưởng đến quá trình nuôi dạy trẻ
Các cơ quan đối tác của WIN phục vụ 30.000 cá nhân hàng năm. Mạng lưới cung cấp sức khỏe tổng hợp, sức khỏe tâm thần, giáo dục sớm và các dịch vụ xã hội cho một nhóm nhỏ của những gia đình đang phải đối mặt với nhiều thách thức cùng một lúc. Với phạm vi chăm sóc rộng, Henderson nói, WIN giúp đảm bảo rằng các gia đình có trẻ em từ lúc mới sinh đến 3 tuổi nhận được sự chăm sóc mà họ sẽ không thể nhận được từ các dịch vụ chăm sóc truyền thống.
Trong điều kiện lý tưởng, những gì chúng tôi muốn làm là coi từng cá nhân trong 30.000 người đó là một đứa trẻ trong quá khứ hoặc đồng thời là một bậc cha mẹ tương lai, ông Hend Henderson nói, và chúng tôi đang cố gắng ngăn chặn sự lo lắng và đau khổ gây ra căng thẳng độc hại. Những hỗ trợ chuyên sâu, tốn kém mà các gia đình luôn cần đến, nay đã được WIN cung cấp.
Thông qua các cơ quan đối tác của WIN, một chuyên gia quản lý và nhà trị liệu cấp thạc sĩ sẽ được chỉ định cho mỗi gia đình để cung cấp liệu pháp xử lý cũng như phối hợp giải quyết vấn đề, bao gồm các vấn đề cơ bản như chăm sóc sức khỏe, tiếp cận kho thực phẩm, giáo dục sớm, quỹ khẩn cấp, hỗ trợ nhà ở và đào tạo việc làm.
Henderson nói rằng vấn đề cốt lõi là chăm sóc sức khỏe tâm thần tại nhà miễn phí, được lồng ghép với các hỗ trợ toàn diện. Trị liệu cha mẹ-con cái và trị liệu cá nhân dành cho người lớn đều được cung cấp bởi các nhà trị liệu được đào tạo chuyên nghiệp. Những nỗ lực như vậy rất tốn kém, yêu cầu nền tảng hạ tầng phù hợp và chỉ có thể tiếp cận một phần nhỏ các gia đình có nhu cầu. Vào năm 2012, WIN đã cung cấp dịch vụ quản lý theo từng trường hợp hoặc trị liệu sức khỏe tâm thần cho 336 thành viên gia đình cá nhân, bao gồm 91 cặp trẻ em và cha mẹ.
“Chúng tôi đang cung cấp các dịch vụ cao cấp nhất, chuyên sâu nhất và đem lại kết quả tốt, nhưng chúng tôi vẫn cần phải làm nhiều hơn, sớm hơn, để đảm bảo trẻ không bị ảnh hưởng bởi những căng thẳng độc hại. Năm 2012, WIN báo cáo 20 trong số 22 trẻ em được nghiên cứu cho thấy sự gia tăng trong các hành vi gắn bó và cải thiện về mức độ căng thẳng.
Là một thành viên của cộng đồng FOI, Henderson đang làm việc với hai nhóm thành viên mà bà hy vọng sẽ giúp WIN mở rộng ảnh hưởng. Một là xác định một bộ công cụ sàng lọc dựa trên các nghiên cứu về Trải nghiệm bất lợi Thời thơ ấu (ACE) để xếp hạng nguy cơ trẻ em và cha mẹ của chúng về mặt căng thẳng độc hại; nhóm khác, với Lori Levine từ Acelero, đang xác định các can thiệp phổ quát để tăng kỹ năng quản lý của cả cha mẹ và trẻ em.
Đây là một vấn đề sức khỏe ở cấp độ cộng đồng. Chúng tôi chỉ phục vụ được cộng đồng một cách toàn diện khi tìm ra những cách tốt nhất để giải quyết những vấn đề này.
3. Đạt được ước mơ
Jim Seymour đã làm việc cho Tổ chức từ thiện Công giáo trong 40 năm, ông nói rằng những năm ông nghiên cứu về căng thẳng độc hại là khoảng thời gian thú vị nhất.
Khoảng ba năm trước, Seymour và các đồng nghiệp của ông ở Salem - Ore, bắt đầu nhận thấy sự gia tăng về số lượng trẻ em phải nhận sự chăm sóc nuôi dưỡng từ cộng đồng hoặc các tổ chức mỗi tháng và quyết định tìm hiểu. Sau khi suy nghĩ về những tác động tiêu cực của những trải nghiệm tồi tệ và sự căng thẳng độc hại, họ đã tự đặt các câu hỏi có liên quan và hình dung lại cách thức giúp đỡ các gia đình nghèo khó.
Seymour, giám đốc điều hành Dịch vụ Cộng đồng Công giáo của Thung lũng Mid-Willamette và Bờ biển miền Trung nói rằng, những ảnh hưởng của căng thẳng mãn tính và sự nghèo đói cũng như ảnh hưởng từ trật tự xã hội có tác động rất lớn tới các gia đình, khiến nhiều phụ huynh phải vô cùng vất vả. Tuy nhiên, khi căng thẳng giảm đáng kể, các bậc phụ huynh sẽ bắt đầu hình dung về tương lai và lập các kế hoạch cho gia đình.
Khi kết nối phong trào The Strengthening Families (Tạm dịch: Củng cố gia đình) và 'các yếu tố bảo vệ' của họ thông qua những nghiên cứu về não bộ và căng thẳng độc hại cũng như cách thức điều chỉnh các vấn đề cho người trưởng thành, không chỉ với cha mẹ mà là của người trưởng thành nói chung, ý tưởng đó thực sự có tính cách mạng đối với chúng tôi, Sey Seymour nói.
Để phòng tránh hội chứng căng thẳng độc hại của trẻ, bậc phụ huynh nên trang bị cho mình những kiến thức cần thiết trong quá trình nuôi dạy con cái
Vì vậy, ông và tổ chức của mình đã đặt ra câu hỏi: Thay vì cho rằng những phụ huynh này không quan tâm đến con cái vì họ nghiện ma túy, thất nghiệp, vô gia cư hoặc các vấn đề khác, tại sao các nhà cung cấp dịch vụ xã hội không nghĩ rằng các bậc cha mẹ cũng rất muốn chăm sóc tốt con cái họ với điều kiện là họ nhận được sự giúp đỡ? Hoặc, nói cách khác, làm thế nào chúng ta có thể giúp những bậc phụ huynh này tận dụng được thế mạnh của chính bản thân họ?
Các dịch vụ xã hội đã quá chú trọng vào điều trị bệnh và rối loạn chức năng, Sey Seymour nói. Thay vào đó, ông cho biết thêm, các dịch vụ xã hội nên tập trung vào việc hỗ trợ mọi người đạt được ước mơ. Chúng tôi giả định rằng tất cả các bậc phụ huynh đều có những kỹ năng cũng như giá trị riêng và chúng tôi chỉ muốn giúp giảm mức độ căng thẳng để giúp họ có thể hoàn thành những mục tiêu quan trọng trong cuộc sống.
Tổ chức của Seymour đang triển khai Fostering Hope - một sáng kiến hợp tác theo hai hướng: tổ chức lại nguồn lực nội tại của các bậc cha mẹ và củng cố các nguồn lực trong cộng đồng để hỗ trợ những bậc phụ huynh nhu cầu. Chúng tôi tin rằng một trong những yếu tố quan trọng chính là các kết nối xã hội có ý nghĩa.
Trước đây, Seymour và các đồng nghiệp từng đầu tư vào các lớp học nuôi dạy con cái tại trung tâm nhưng rất ít người tham gia. Còn hiện nay, một mạng lưới các tình nguyện viên nấu ăn và phục vụ bữa tối cộng đồng hàng tuần tại các nhà thờ lân cận đã được thành lập, số lượng phụ huynh cùng con cái tham gia ngày một tăng. Sau khi ăn uống và giao lưu, các bậc cha mẹ gia các lớp học phù hợp trong khi trẻ em sẽ chơi đùa dưới sự trông nom của các tình nguyện viên.
Sáng kiến này cũng cung cấp các dịch vụ chuyên sâu thông qua các chuyến thăm tại nhà để mô hình hóa các chiến lược nuôi dạy con tích cực, giúp cha mẹ vượt qua các tình huống khó khăn và tăng cường khả năng chăm sóc con cái.
Kết quả sơ bộ từ một nghiên cứu được tài trợ cho thấy Fostering Hope đã giảm thành công tình trạng căng thẳng của cha mẹ, Seymour nói.
“Với những kết quả này, chúng tôi rất lạc quan về những gì dự án Fostering Hope có thể đạt được. Chúng tôi tin rằng, chúng tôi có thể đạt được kết quả tốt hơn nhiều, với chi phí thấp hơn.”
){kind=link}