Ung thư đại tràng là căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao thứ 4 thế giới. Vậy, nếu có những dấu hiệu ban đầu nên tiến hành xét nghiệm ung thư đại tràng để biện pháp điều trị cụ thể. Tìm hiểu phương pháp và nên xét nghiệm ở đâu là uy tín và chính xác qua bài viết của ngay nhé.
1. Các phương pháp xét nghiệm ung thư đại tràng chủ yếu
Nếu bạn thắc mắc ung thư đại tràng có chữa được không, thì câu trả lời là có nếu như xét nghiệm và phát hiện bệnh sớm. Dưới đây là những phương pháp xét nghiệm tầm soát ung thư đại tràng hiệu quả mà bạn nên thử:
1. Xét nghiệm máu trong phân (FOBT)
Xét nghiệm máu trong phân là phương pháp xét nghiệm ung thư đại tràng nhằm mục đích tìm ra lượng máu rất ít có trong phân mà mắt thường sẽ không nhìn thấy được. Vì khi trong phân xuất hiện một lượng máu rất ít thì có nghĩa là có thể hệ thống đường tiêu hóa của bạn gặp vấn đề, chẳng hạn: bệnh trĩ, viêm ruột do nhiễm trùng, có khối u, polyp hoặc ung thư đại trực tràng... Nếu lượng máu rất ít nhưng vẫn phát hiện được thì đây là một yếu tố rất quan trọng để bác sĩ tìm ra nguồn chảy máu và đưa ra hướng chẩn đoán chính xác.
Phương pháp xét nghiệm ung thư đại trực tràng chủ yếu
Có 2 phương pháp xét nghiệm máu trong phân (FOBT):
Đầu tiên là xét nghiệm máu trong phân Guaiac: Dựa trên một phản ứng hóa học để xác định có máu ở trong phân hay không. Phương pháp này có ưu điểm là có độ nhạy cao nhưng quy trình xét nghiệm lại yêu cầu phải lấy ít nhất 3 mẫu phân từ những lần đi ngoài khác nhau. Kết quả cho ra có thể dương tính với cả máu chảy từ đường tiêu hóa cao, không phân biệt được máu từ đại trực tràng hay phần cao của đường tiêu hóa.
Ngoài ra một số loại thức ăn và thuốc có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm ung thư đại tràng: thịt heo, bò, trâu vì có thể máu trong thịt tạo ra kết quả dương tính giả. Nước chanh hoặc vitamin C sẽ phản ứng với hóa chất làm xét nghiệm là khả năng phát hiện máu trong phân bị sai lệch. Bên cạnh đó, nếu dùng các loại thuốc giảm đau như: aspirin, ibuprofen trong vòng 7 ngày có thể làm tăng nguy cơ chảy máu dẫn đến kết quả xét nghiệm sai.
Một phương pháp xét nghiệm tầm soát ung thư đại tràng nữa là xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân miễn dịch hóa học. Phương pháp xác định lượng protein hemoglobin người có trong tế bào hồng cầu.
Đây là phương pháp tầm soát ung thư đại tràng tại Vinmec độ nhạy, độ đặc hiệu cao, sẽ ít phản ứng với máu chảy từ dạ dày hay tá tràng giúp cho ra kết quả chính xác hơn. Người làm xét nghiệm không cần phải kiêng thức ăn, vitamin và chỉ cần lấy 1 mẫu thử. Vì kết quả cho ra là chính xác và nhanh chóng hơn nên phương pháp này có chi phí khá cao.
Cách tầm soát ung thư đại tràng thông qua phương pháp này nên được thực hiện mỗi năm một lần nếu từ 50 tuổi trở lên. Còn nếu được tiến hành hằng năm thì cách 5 năm 1 lần bạn cần đi nội soi để kiểm tra ung thư.
2. Xét nghiệm DNA trong phân (Stool DNA hoặc sDNA)
Xét nghiệm DNA trong phân là xét nghiệm đa mục tiêu để phát hiện lượng máu nhỏ trong phân cũng như 9 dấu ấn sinh học DNA trong ba gen đã được tìm thấy trong ung thư đại trực tràng và u tuyến tiền liệt tiên tiến. DNA đến từ các tế bào trong niêm mạc đại tràng và trực tràng được đổ ra và thu thập trong phân khi đi qua ruột già và trực tràng.
Như với cả hai phương pháp xét nghiệm máu trong phân, mẫu phân cho xét nghiệm FIT-DNA sẽ được bệnh nhân thu thập bằng cách sử dụng bộ dụng cụ sau đó gửi đến phòng thí nghiệm để thử nghiệm.
Thông qua chương trình máy tính tiến hành phân tích kết quả từ hai xét nghiệm dấu ấn sinh học máu và DNA cung cấp kết quả âm tính hoặc dương tính. Những người có kết quả dương tính với xét nghiệm này thường được khuyên nên nội soi.
Đây là một cách tầm soát ung thư đại tràng chính xác mà bạn nên thử nhờ vào ưu điểm không cần làm sạch ruột kết, không hạn chế việc ăn uống trước khi thử nghiệm. Các mẫu có thể được thu thập tại nhà mà không cần đi lại tốn nhiều thời gian và đặc biệt không gây thiệt hại cho niêm mạc đại tràng, không cần dùng thuốc an thần.
Vì những ưu điểm nêu trên nên chi phí xét nghiệm có thể cao hơn so với các loại kiểm tra khác. Ngoài ra kết quả xét nghiệm dương tính đôi khi có thể là giả, không chính xác hoàn toàn
3. Xét nghiệm sinh hoá miễn dịch phân (FIT-Fecal Immunochemical Test)
Tầm soát ung thư đại tràng như thế nào? Câu trả lời là có thể thông qua xét nghiệm sinh hóa miễn dịch phân. Phương pháp được sử dụng để khám sàng lọc ung thư trực tràng ở những người có nguy cơ mắc bệnh trung bình.
Ưu điểm của phương pháp này giúp bạn tiết kiệm được chi phí, đơn giản và dễ làm tại nhà. Tuy nhiên kết quả cho ra có thể sẽ không chính xác hoàn toàn mà cần phải tiến hành thêm nội soi để chẩn đoán. Đây cũng là một phương pháp xét nghiệm ung thư đại tràng mà bạn nên tham khảo.
Xét nghiệm sinh hóa miễn dịch phân
2. Các phương pháp xét nghiệm phát hiện Polyp
1. Nội soi đại tràng Sigma (Sigmoidoscopy)
Tầm soát ung thư đại tràng như thế nào thông qua phương pháp nội soi đại tràng Sigma. Trong xét nghiệm này, trực tràng và đại tràng Sigma được kiểm tra bằng ống soi sigmoid, một ống được chiếu sáng linh hoạt với một ống kính để xem và một công cụ để loại bỏ mô. Dụng cụ này được đưa qua hậu môn vào trực tràng và đại tràng sigma nhờ vào không khí hoặc carbon dioxide được bơm vào để mở rộng cho bác sĩ có thể nhìn thấy niêm mạc đại tràng rõ hơn.
Trong quá trình nội soi, sự tăng trưởng bất thường ở trực tràng và đại tràng sigma có thể được loại bỏ để phân tích. Ngoài ra đại tràng dưới phải được làm sạch phân trước khi soi.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thường xuyên sàng lọc bằng soi đại tràng sigma sau 50 tuổi có nguy cơ tử vong thấp hơn từ 60 đến 70% do ung thư trực tràng và đại tràng thấp hơn so với những người không sàng lọc.
Bên cạnh đó một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có kiểm soát đã phát hiện ra rằng chỉ cần một lần sàng lọc soi đại tràng sigma từ 55 đến 64 tuổi có thể làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư đại trực tràng. Vì vậy các chuyên gia thường khuyên nên soi đại tràng sigma 5 năm 1 lần hoặc thông qua các phương pháp xét nghiệm ung thư đại tràng di truyền tại Ktest chính xác khác.
Ưu điểm của nội soi đại tràng sigma là đối với hầu hết bệnh nhân không bị khó chịu và không xảy ra các biến chứng. Việc an thần cũng không cần thiết cho phương pháp này. Tuy nhiên nếu có sự tăng trưởng bất thường ở phần trên của đại tràng thì trong quy trình tầm soát ung thư đại tràng sẽ bị bỏ lỡ vì xét nghiệm chỉ cho phép bác sĩ xem trực tràng và phần dưới của đại tràng.
Nội soi đại tràng Sigma
2. Nội soi đại tràng toàn bộ (Colonoscopy)
Ngoài sử dụng các phương pháp xét nghiệm các loại ung thư phổ biến thì xét nghiệm ung thư đại tràng bằng nội soi toàn bộ sẽ được kiểm tra bằng ống nội soi, một ống được chiếu sáng linh hoạt với một ống kính để xem và một công cụ để loại bỏ mô. Trong quá trình nội soi, bất kỳ sự tăng trưởng bất thường nào ở đại tràng và trực tràng đều có thể được loại bỏ, bao gồm cả sự tăng trưởng ở phần trên của đại tràng mà không đạt được bằng soi đại tràng sigma.
Phương pháp này làm giảm nguy cơ tử vong do ung thư đại trực tràng xuống còn khoảng 60 đến 70%. Ngoài ra các nghiên cứu bổ sung hiện đang được thực hiện để đánh giá tốt hơn các phương pháp sàng lọc nội soi hiệu quả. Các chuyên gia khuyến khích nên nội soi đại tràng sau 10 năm cho những người có nguy cơ trung bình miễn là kết quả xét nghiệm của họ âm tính.
Nội soi đại tràng toàn bộ
3. Nội soi đại tràng ảo (CT Colonoscopy)
Bạn nên đăng ký gói bổ trợ sức khỏe tổng quát, sàng lọc ung thư đại tràng Vinmec để tiết kiệm được chi phí tối đa. Phương pháp nội soi đại tràng ảo còn được gọi là chụp cắt lớp vi tính. Sử dụng thiết bị X-quang đặc biệt để tạo ra một loạt hình ảnh của đại tràng và trực tràng từ bên ngoài cơ thể. Sau đó, một máy tính sẽ lắp ráp những hình ảnh này thành hình ảnh chi tiết có thể hiển thị polyp và các bất thường khác.
Nội soi ảo ít xâm lấn hơn so với nội soi tiêu chuẩn và không cần dùng thuốc an thần. Độ chính xác của nội soi ảo tương tự như nội soi đại tràng tiêu chuẩn và có nguy cơ biến chứng thấp hơn. Tuy nhiên, nếu polyp hoặc có sự tăng trưởng bất thường khác được tìm thấy trong khi nội soi ảo, nội soi tiêu chuẩn thường được thực hiện để loại bỏ chúng.
Ưu điểm của quy trình tầm soát ung thư đại tràng này là ít nguy cơ thiệt hại cho niêm mạc đại tràng và không cần dùng thuốc an thần. Mặc dù vậy nội soi đại tràng ảo có thể bỏ lỡ polyp nhỏ và bệnh nhân tiếp xúc với 1 lượng nhỏ bức xạ ion hóa.
4. Chụp cản quang kép dùng thuốc thụt barium (Double-Contrast Barium Enema)
Ngoài việc cần chú ý ung thư đại tràng nên ăn gì để ức chế tế bào gây bệnh tốt thì bạn nên thử phương pháp chụp cản quang kép dùng thuốc thụt barium. Thử nghiệm này hình dung đại tràng từ bên ngoài cơ thể, một loạt hình ảnh X quang của toàn bộ đại tràng và trực tràng được chụp sau khi bệnh nhân được tiêm thuốc xổ với dung dịch bari. Các barium giúp phác thảo đại tràng và trực tràng trên hình ảnh.
Phương pháp xét nghiệm ung thư đại tràng này hiếm khi được sử dụng để sàng lọc vì ít nhạy cảm hơn so với nội soi trong việc phát hiện các polyp nhỏ và ung thư. Tuy nhiên, thường được sử dụng cho những người không thể trải qua nội soi tiêu chuẩn vì có thể có nguy cơ bị biến chứng đặc biệt
Phương pháp Double-Contrast Barium Enema
3. Cách chọn phương pháp tầm soát ung thư đại tràng
Mỗi phương pháp xét nghiệm ung thư đại tràng sẽ dành cho những mức độ khác nhau của căn bệnh này như người có nguy cơ trung bình, cao hoặc rất cao. Với những người có nguy cơ mắc bệnh trung bình thì nên thử phương pháp xét nghiệm máu ẩn trong phân và nội soi đại tràng. Những người có nguy cơ cao hoặc rất cao sẽ được khuyên dùng các phương pháp còn lại như nội soi đại tràng sigma… Ngoài ra bạn nên mua bảo hiểm ung thư, bệnh hiểm nghèo tiện ích trọn gói để có thể tiết kiệm chi phí nếu không may mắc bệnh. Bên cạnh đó, bổ sung những loại thực phẩm nhiều chất xơ tốt cho đại tràng giúp bạn ngăn ngừa ung thư hiệu quả.
){kind=link}